Sneuosoof

Hebt u ook zo gelachen om die filosoof in NRC die dancemuziek zo gevaarlijk vond? Filosofen hebben nog wel eens de neiging om te denken dat alles wat zij zeggen een hogere waarheid is, en hier is dat niet anders.

Zo schrijft Toine Janssen, de filosoof in kwestie:

Het verschil tussen van Mozart genieten en van Hardwell is het verschil tussen lachen om een grap en lachen omdat je gekieteld wordt.

EDM werkt daarbij zoals verslavingen – internetten, porno, gokken – die wel ‘fun’ bieden maar geen ‘joy’; wel het plezier van instant behoeftebevrediging, maar niet de vreugde van moeizaam verworven voldoening.

Let wel: ik heb het dan niet over de drugscultuur. Ik heb het over de muziek zelf. Dance is de drank. Dance is de drug.

U weet van mij dat ik niet als danceliefhebber omschreven kan worden. De meeste DJ’s die zich muzikant noemen zijn voor mij nog steeds niet meer dan plaatjesdraaiers. Maar het gemak waarmee deze meneer het genieten van Mozart en het genieten van dance van volstrekt andere categoriëen verklaart is iets té makkelijk.

Het zit ‘m volgens mij vooral in het onderscheid dat ik altijd maak tussen muziekconsumenten en muziekliefhebbers. Een muziekconsument luistert naar wat er toevallig langskomt, wat iedereen leuk vindt op het moment en schakelt even later moeiteloos over op het volgende snoepje van de week zonder zich verder nog te bekommeren om waar ‘ie drie weken geleden nog enthousiast over was. Een muziekliefhebber stelt vast dat hij een genre, een stijl, of zelfs één muzikaal element erg leuk vindt en gaat op zoek naar soortgelijke muziek, muziek van dezelfde artiest en als ‘ie een échte muzieknerd is leest ‘ie er ook nog over.

Dat is niet iets van de laatste jaren. Sterker nog: juist Mozart zou je kunnen zien als een van de “makkelijker” klassieke componisten. Misschien zou je hem zelfs wel de Hardwell van zijn tijd kunnen noemen. En laten we wel zijn, operettes, James Last en André Rieu zijn ook niet meer dan vermaak. Meneer Janssen doet alsof dance ineens een volstrekt nieuwe categorie muziekverschijnsel is en dat is onzin. Muziek met uitsluitend vermaak als doel is er altijd al geweest. De makers ervan zijn misschien minder muzikant, maar een vak is het nog steeds: entertainer.

Meneer Janssen vervolgens:

Als ‘shortcut’ naar een muzikale kick snijdt EDM ook de weg af naar soorten muziek die wél moreel verrijken. Ik zie niet hoe een kind of puber van ‘hardstyle’ tot rijkere muziek komt – zoals je nog wel van Sinatra naar Gershwin kwam, of van Elvis naar blues, jazz en folk.

Hier toont zich de ware snob: je hebt bagger en ‘rijkere muziek’ en meneer Janssen weet precies waar de grens ligt. Sinatra en Elvis zijn bagger, Mozart, Gershwin, blues, jazz en folk, dat is pas échte muziek! Muziek moet slechts tot geestelijk genieten aanzetten, als je er lichamelijk van geniet is dat heel raar en gevaarlijk. Alsof die twee helemaal los van elkaar zouden staan. Dat wisten ze in de middeleeuwen al beter. In heel veel kerkorgels zitten pijpen die een lagere toon voortbrengen dan de mens kan horen. De mens voelt het echter wel en legt dat vervolgens uit als de aanwezigheid van iets bovennatuurlijks.

Meneer Janssen heeft zijn bedrijfje blijkens de ondertekening de filosofische praktijk De Wijsmakerij genoemd. Leuk bedacht, maar de dubbele bodem slaat op hemzelf terug. Hij heeft zichzelf wijsgemaakt dat hij een diepe gedachte had. Een homeopatische variant op filosofie zeg maar.